Wodą i lądem po Narwi

Śliwno - kładka wśród bagien -3Narew – jedyna w Europie rzeka, która płynie wieloma korytami. Najlepiej widać to z lotu ptaka, ale można też wsiąść do kajaka i popływać po licznych odnogach rzeki na terenie Narwiańskiego Parku Narodowego. Podobno nie znając terenu i licznych odnóg rzeki, można samotnie godzinami błądzić wśród trzcin. Miłe przeżycie, o ile nie pada deszcz lub nie zastanie nas zmrok.

Zwiedzanie parku najlepiej zacząć od kładki. Dwie wsie, Śliwno i Waniewo, połączono drewnianą kładką o długości 1550 metrów. Wielką atrakcją ścieżki jest przeprawa przez liczne kanały rzeczne Narwi, odbywająca się na pływających, zabezpieczonych linami pomostach.  Po środku trasy, na miejscu dawnego zamczyska, ustawiona jest wieża widokowa.

Podczas wyjazdu zwiedzimy również park przy zabytkowym pałacu Radziwiłłów, w którym obecnie znajduje się Siedziba Narwiańskiego Parku Narodowego, przejdziemy z przewodnikami kolejną kładką wśród bagien, zwanych „polską Amazonią”.

Czeka nas też krótki spływ kajakowy po po najatrakcyjniejszym odcinku Narwi, tzw. Małej Pętli wokół Kurowa.

Ptaki

No cóż, stworzenia te mają to do siebie, że albo widzi się ich mnóstwo, albo też są tak zajęte swoimi sprawami, że prawie w ogóle się nie pokazują. W każdym razie Narew to kolejne po Biebrzy królestwo ptaków. Potoczne określenie tych terenów „polską Amazonią”, mówi samo za siebie.

Kogóż to możemy się spodziewać…?

Błotniak

błotniaki samce - M.SkakujW Polsce gniazdują trzy gatunki błotniaków: stawowy, łąkowy i zbożowy. Błotniaka stepowego spotkamy tylko wiosną i jesienią w czasie migracji. Niestety lęgów błotniaka zbożowego nie notowano u nas już od kilku lat.

Co je charakteryzuje?
Szybując unoszą skrzydła do góry w charakterystycznym kształcie rozwartej litery V. Mają świetny słuch i wzrok. Wybierają tereny podmokłe, otwarte, mało skażone intensywnym nowoczesnym rolnictwem. Dymorfizm – samiec wyraźnie różni się od samicy.

Gwiazdą Narwi jest błotniak stawowy. Najmasywniejszy z naszych trzech gatunków błotniaków. Jako nasz jedyny ptak drapieżny zakłada gniazda w trzcinach. Wielkością przypomina myszołowa. Poluje nisko lecąc nad trzcinowiskiem, wodą, polami i łąkami nadbrzeżnymi. Często zawisa w powietrzu wypatrując ofiar, po czym nagle wpada w gąszcz trzcin. Przypomina w tym sowę, bo posługuje się głównie słuchem. Jednak w odróżnieniu od niej, nie łapie domowego drobiu. Jest na to za lekki i zbyt powolny. Poluje na małe ptaki i drobne ssaki, z tym, że ssaki dominują w jego diecie co kilka lat gdy jest duży pojaw gryzoni. Nie pogardzi też żabą (a ma w czym wybierać, zerknijcie na poniższą listę żab!), gadem lub rybą.

błotniaki samice - M. SkakujCiekawym zachowaniem u błotniaków jest przekazywanie samicy pokarmu w czasie lotu. Jest to rodzaj prezentu z okazji trwających godów. Samiec leci ze szczurem w dziobie, podlatuje partnerka i razem wykonują popisy akrobatyczne: spadania, zawroty, przewroty. Jest to rodzaj zabawy, zbliżenia partnerów, podtrzymania relacji. Po chwili samica bierze szczura i wraca do młodych. A pan błotniak wraca na polowanie. Jednak poza okresem godowym błotniaki są samotnikami.

Zagraża im chemizacja rolnictwa i degradacja miejsc lęgowych oraz zimowisk (Afryka na południe od Sahary i płd. Europa). Kolejnym problemem są rolnicy i właściciele stawów rybnych, którzy często wykładają trutki.

Czynną ochroną błotniaków zajmuje się m.in. Polska Grupa Robocza Błotniaka Łąkowego PYGARGUS.

derkacz_fot.R.NowakowskiW porządku alfabetycznym lista ptaków znad Narwi wygląda mniej więcej tak:

  • batalion, bąk, bekas, bocian biały, błotniak stawowy, brzęczka,
  • czajka ,czapla siwa, czapla biała, cyranka, czernica,
  • głowienka,
  • derkacz, dubelt, dudek,
  • łabędź krzykliwy, łozówka, jaskółka dymówka,
  • kropiatka, kokoszka wodna, kszyk, krwawodziób, krzyżówka,
  • mewa śmieszka , myszołów,
  • pliszka siwa , pliszka żółta , płaskonos, potrzos,
  • remiz, rokitniczka , rybitwa rzeczna , rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, rycyk,
  • sieweczka rzeczna, skowronek, strzyżyk, szpak, świerszczak,
  • trzciniak, trznadel,
  • wrona siwa,

12 gatunków z powyższej listy występuje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunki ptaków zagrożone w skali kraju.

 Narew – ciekawostki

  • Czeka na nas 13 gatunków płazów, wśród których dominują żaby. 60 procent ogółu stanowią żaby brunatne, z żabą trawną na czele. Ale można spotkać również żabę moczarową, żaby zielone (śmieszkę, jeziorową i wodną), ropuchy (szarą, zieloną, paskówkę), kumaka nizinnego, grzebiuszkę ziemną i rzekotkę drzewną.
  • Śpiew łozówki – polskiego lirogona. Śpiewa lepiej niż trzciniak, trzcinniczek i rokitniczka razem wzięte. W swoje skomplikowane piosenki wplata nawet głosy ptaków zasłyszane w Afryce. Terytoria lęgowe łozówek to zaledwie 20-30 metrów wokół gniazda. Mają tylko jeden lęg. Jako owadożercy przylatują do nas w maju.  Śpiewają nawet nocą, ale wtedy nie na obrzeżach terytorium jak w ciągu dnia, tylko bliżej gniazda. Milkną po wykluciu piskląt, około połowy lipca. Trudno później usłyszeć łozówkę.